Zastanawiając się nad odpowiednim momentem do złożenia wniosku o upadłość konsumencką, trzeba mieć na względzie, iż przesłanką ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest niewypłacalność, czyli utrata zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych, choć inaczej niż w przypadku przedsiębiorców wystarczające jest posiadanie tylko jednego wierzyciela. Oznacza to, że jeżeli dłużnik nie jest w stanie spłacać nawet stosunkowo niskiego zadłużenia, to warto rozważyć złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Upadłość konsumencka i jej cele

Zasadniczym celem upadłości konsumenckiej jest oddłużenie. Upadły w okresie ustalonym przez Sąd (nie dłuższym niż 3 lata) będzie spłacał część zobowiązań stosowanie do swoich możliwości, a następnie po wykonaniu planu spłat reszta długów zostanie umorzona.

Konsekwencje ogłoszenia upadłości konsumenckiej

Ogłoszenie upadłości wiąże się jednak z daleko idącymi konsekwencjami a zatem decyzja o złożeniu wniosku powinna być poprzedzona staranną analizą sytuacji faktycznej i prawnej.

Do konsekwencji tych zaliczamy np. utratę domu lub mieszkania na skutek ich sprzedaży przez syndyka w postępowaniu (Syndyk musi sprzedać majątek dłużnika na spłatę jego zobowiązań), jak też przymusowej akceleracji zobowiązań, co oznacza, że wszystkie zobowiązania stają się natychmiast wymagalne, dotyczy to zwłaszcza kredytów. Zgodnie z przepisami całość zadłużenia (w tym przyszłych rat kredytu) może być dochodzona przez banki. Skutku natychmiastowej wymagalności nie można odwrócić, nawet w sytuacji umorzenia postępowania upadłościowego na wniosek konsumenta, a należy pamiętać, iż po umorzeniu postępowania dłużnika nie chroni już zakaz prowadzenia egzekucji przez wierzycieli, dlatego decyzję o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości należy podejmować z rozwagą. W konkretnym przypadku, być może korzystniej będzie wstrzymać się ze złożeniem wniosku, jeżeli dłużnik z pomocą np. rodziny jest w stanie mimo wszystko poradzić sobie z długami.

Każdy przypadek wymaga tutaj indywidualnej oceny sytuacji konsumenta i realnych możliwości płatniczych.

Na temat rosnącej liczby upadłości konsumenckiej i przedsiębiorców pisaliśmy także w naszym artykule na blogu.

Coraz więcej upadłości – zarówno przedsiębiorców, jak i konsumentów – co z tego wynika?

W ostatnim czasie można zaobserwować liczne opracowania wskazujące na rysujący się trend zwiększenia liczby ogłaszanych upadłości:

• upadłość przedsiębiorców
• upadłość konsumentów

Trend ten nakłada się czasowo na procedowanie planowanego dalszego zliberalizowania upadłości konsumenckiej (rządowy projekt ustawy jest w konsultacjach publicznych), co może doprowadzić do organizacyjnej zapaści Sądów Upadłościowych. Z tych względów, pojawiają się – zasadne w naszej ocenie – postulaty przeniesienia upadłości konsumenckich do Wydziałów Cywilnych Sądów Rejonowych, które są bliżej obywatela, i w zdecydowanej większości są przygotowane merytorycznie i organizacyjnie do obsłużenia znacznej liczby spraw upadłościowych konsumenckich. Również ciekawy jest pomysł umożliwienia pełnienia funkcji syndyka w takich postępowaniach komornikom sądowym.

Konieczne usprawnienia

Wydaje się, że powyższe usprawnienia są nie tylko potrzebne, ile wręcz konieczne, aby nie doprowadzić do paraliżu coraz bardziej otwartej upadłości konsumenckiej.
Będzie to też miało bezpośrednie przełożenie na sprawność prowadzonych postępowań upadłościowych przedsiębiorców jak też postępowań restrukturyzacyjnych, których liczba również wzrasta.

Generalnie, można dostrzec, że prawo upadłościowe i prawo restrukturyzacyjne zaczyna działać, co jednak wymaga sprawnego i szybkiego podejmowania decyzji przez wyspecjalizowane Sądy. Bez tej sprawności, ucierpieć może cała gospodarka, dla której zjawisko ogłaszanych upadłości lub restrukturyzacji ma również korzystne skutki, przy zachowaniu zagwarantowanej w przepisach polityki tzw. drugiej szansy.