Klauzula rozsądku – koło ratunkowe dla byłych przedsiębiorców

Jedną z przesłanek uniemożliwiających ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest sytuacja, w której w ciągu 10 lat przed złożeniem wniosku dłużnik, mając taki obowiązek, nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Kontekst wprowadzenia klauzuli rozsądku

Takiej przesłanki negatywnej nie było w momencie wprowadzania do polskiego porządku prawnego instytucji upadłości konsumenckiej. Trudno było także przewidzieć, że taki wymóg zostanie postawiony. Może on, przy restrykcyjnej interpretacji, oznaczać dla wielu byłych przedsiębiorców zamknięcie drogi do ogłoszenia upadłości konsumenckiej.Tymczasem, wielu przedsiębiorców, zwłaszcza tzw. start-upów nigdy nie składało wniosku o ogłoszenie upadłości, ponieważ ich głównym kapitałem była praca osób zaangażowanych lub własność intelektualna.

Klauzula rozsądku a możliwość ogłoszenia upadłości

Na szczęście ustawodawca zawarł klauzulę rozsądku, zgodnie z którą pomimo zaistnienia negatywnych przesłanek ogłoszenia upadłości, Sąd upadłościowy może ogłosić upadłość, jeżeli jest to uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi. Zadaniem Sądu jest rozważenie każdej sytuacji indywidualnie – umożliwia to klauzula rozsądku. Ustawowa definicja określa tym mianem „względy słuszności” lub „względy humanitarne”, które odnoszą się do aksjologicznych wartości etycznych i moralnych. Zastosowanie klauzuli zależy w głównej mierze od interpretacji sądu w danej sprawie.